هنر ابریشم بافی

بنابر شواهد تاریخی کشف کرم ابریشم و پرورش آن برای نخستین بار در چین باستان اتفاق افتاد سه هزار سال بعد جوامع دیگر خصوصا ایران و ژاپن شروع به پرورش کرم ابریشم نمودند در حفاری های مارلیک و تپه های چراغعلی نشانه های رشد این صنعت در دوره ماقبل تاریخ در ایران بوده است در زمان حمله مغول و عهد صفویه در ایران به خصوص منطقه گرگان این صنعت بسیار فعال بود این هنر در استان های فارس و خراسان هم رونق بسیار دارد و در سال ۱۳۵۶ خانم کبیری از اهالی روستای زاوین خراسان برنده ظریف ترین و زیباترین دستباف جهان در یونسکو گردید . برای ابریشم بافی ابتدا پیله های ابریشم را یک الی دو روز بخار می دهند و یا در آفتاب پهن می کنند سپس پیله ها را داخل دیگ های آب جوش چدنی به نام قازان می ریزند سپس تار های ابریشم جمع شده روی آب را جمع کرده، روی فلزی که دارای سه تاب با قطر ۲ سانتیمتر هست عبور می دهند بعد روی یک قرقره چوبی ( کلدان) عبور داده ، کلاف می کنند در انتها با آب سرد آبکشی کرده ، کلاف ها را خشک می کنند و با رنگ های طبیعی چون روناس ، پوست گردو، پوست انار و …. یا رنگ های شیمیایی به رنگ آبی، قرمز ، سبز و مشکی رنگ می نمایند . برای چله کشی در ابریشم بافی از روش چله دوانی استفاده می شود ( هر ۸۰ تار یک چله به حساب می آید ) برای بافت نیاز به ده چله می باشد . پس از آماده شدن دار ، بافنده بافت را با فشار پدال ( چوبی شبیه پدال خودرو و برای حرکت نخ ها به سمت بالا و پایین ) و باز شدن تارها از هم آغاز می نماید تا با عبور پود پیچیده در ماسوره ( از جنس نی و برای پیچیدن نخ پود ) توسط ماکو ( چوبی ۲۸*۵ سانتیمتر برای عبور ماسوره از بین تارها ) پارچه بافته شود با هر بار حرکت ماکو بافنده توسط شانه ( وسیله چوبی با دندانه های ۴۸*۲۰ )محکم بر روی پودها می کوبد و این کار تا پایان بافت ادامه می یابد . دشمن اصلی الیاف ابریشمی رطوبت مداوم، آتش، اشعه مستقیم خورشید و مواد شیمیایی می باشد