کول‌بارچه، دست‌بافته‌ای پشمین برای حمل آذوقه‌های عشایر

مواد اولیه مصرفی در کول‌بارچه اغلب پشم و موی بز است. کول‌بارچه دست‌بافته‌ای حاصل ذوق و سلیقه عشایر است که برای قرار دادن آذوقه و وسایل شخصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از صنایع دستی تزئینی ـ کاربردی ایران کول‌بارچه نام دارد. این کلمه از دو جزء کوله‌بار به معنای مایحتاج ضروری و چه به معنای کوچک تشکیل شده است. این دست‌بافته که از بافته‌های داری محسوب می‌شود، مشابه همان کوله‌ای است که کوهنوردان، گردشگران و طبیعت‌گردان از آن استفاده و آذوقه و وسایل شخصی خود را با آن حمل می‌کنند. کول‌بارچه شامل 3 قسمت است؛ بدنه اصلی کیسه‌ای‌شکل و معمولا به ابعاد 45 در 35 سانتیمتر است، لایه پشتی ساده‌بافی و رویه آن تکنیک بافت قالی و سوزنی و گلیم‌باف است. «در» از دیگر بخش‌های کول‌بارچه است که امکان بسته‌ شدن آن را فراهم می‌سازد و بندهای بافته شده از پشم و موی بز نیز بند روی شانه را تشکیل می‌دهند. مواد اولیه مصرفی در کول‌بارچه اغلب پشم و موی بز است اما گاه از پنبه نیز استفاده می‌شود. این دست‌بافت در گذشته بسیار رایج بود ولی با ورود کالاهای ماشینی و صنعتی داخلی و خارجی مصرف و استفاده از آن محدود شد.
در حال حاضر این دست‌بافت را عشایر و روستاییان تولید می‌کنند.

سفره حصیری صنایع دستی گيلان

روزگاری سفره ی هر گیلانی ، تکه حصیری گرد یا بیضی با نقش و نگاری زیبا و تذهیبی به ظاهر ساده بوده که در متن خود طرحی دلپسند از پیچش تار و پود « لی » داشت ، که با دست هنرمند حصیر باف ، نقش می گرفت. امروزه ، همه ی این سفره ها تبدیل به سفره های پلاستیکی و ماشینی شده است . سفره ی حصیری ، هنوز در برخی از خانواده های اصیل شهری و بیش تر خانواده های روستایی کاربرد دارد . در فروشگاه های خروجی شهرهای توریستی به وفور یافت می شود و مسافران و گردشگران ، از مشتری های آن هستند. سفره های حصیری یکی از صنایع دستی استان گیلان است. سفره های حصیری به تناسب تعداد افراد خانواده کوچک و بزرگ دارد . همزمان با ورود فرش های ماشینی ( بویژه موکت ) و کساد شدن بازار حصیر و از طرفی استقبال از گردش و سفر ورود گردشگران به گیلان ، حصیر بافان برای امرار معاش ، ناگزیر به بافت و تولید بعضی وسایل فانتزی مثل گیوه ی حصیری ، زیر داغی ، حصیر های کوچک به عنوان جانمازی ، انواع حصی ، کلاه حصیری ، زنبیل و سفره در قطع های بسیار کوچک (به اصطلاح بچه گانه ) نیز به بازار عرضه شد که اغلب جنبه ی تزیینی پیدا کرده و به صورت آویز از آن ها استفاده می شود . زنبیل تولیدی است ارزان ، زیبا که برای مسافران مناطق کویری ایران جالب و خاطره انگیز است و از این رو فروش نسبتا خوبی دارد.

هنر شیر دنگ بافی

یکی از صنایع‌دستی تزیینی_کاربردی استان چهارمحال و بختیاری شیر دنگ بافی است. دست زنان روستایی و عشایری، گنج این مردمان است. اینان زندگی را در تار و پود گلیم ها و شیردِنگها می بافند و به نمایش می گذارند، زندگی ای شاده، روحیه ای لطیف و عاطفه ای سرشار از نقش و نگارها و رنگهای شاد و سرزنده بافته هایشان پیداشت، نوارهای رنگارنگ و نقش دار شیردنگ نمایانگر مراسم شادی و سرور قوم بختیاری است. این مردم در جشن ها و عروسی ها بر سر سیاه چادرها و در خانه ها این نوارهای تزیینی را آویزان می کنند و به این ترتیب پیغام شادی خود را به میهمانان و آشنایان می رسانند.“شیردنگ” در اندازه های متفاوت و رنگهای زیا و جذاب بافته می شود. زن هنرمند، این نوارها را با بسم ا… شروع به بافتن می کند و امیدوار است که رشته ی شادی های هیچ کس گسسته و پاره نشود. شیر دنگ در مراسم جشن و شادی برای تزیین سیاه چادر استفاده می شود .یکی از صنایع‌دستی تزیینی_کاربردی استان چهارمحال و بختیاری شیر دنگ بافی است. شیر دنگ بافی جنبه‌ی خودمصرفی دارد. ازنظر بافت همانند وریس است، تفاوت عمده‌ی آن با وریس در عرض کم و طول زیاد و همچنین تعبیه‌ی منگوله ها (آویز های پشمی الوان) به‌منظور زیبایی است. مواد اولیه عمده در تولید و بافت شیر دنگ از بهترین نوع پشم‌های بهاره است که زنان عشایر با ظرافت خاصی به‌وسیله‌ی ابزار ساده‌ای به نام پیلی به‌صورت رشته‌ی نازکی می‌ریسند و پس‌ازآن به روش رنگرزی گیاهی (سنتی) به رنگ های شاد و با طراوت رنگ‌آمیزی کرده و بعدازآن بر اساس طرح های ذهنی شروع به بافت می‌کنند. مواد اولیه عمده در تولید و بافت شیر دنگ از بهترین نوع پشم‌های بهاره است. کاربرد شیردنگ اکثراً در جلوی سیاه‌چادر (بهون) جهت تزیین سیاه‌چادر است. شیر دنگ در مراسم جشن و شادی استفاده گسترده‌تری دارد. به صورتی که برپایی هر مراسم جشن بدون انجام تزیینات با شیر دنگ امکان‌پذیر نیست. اکثر نقوش بافته‌شده در شیر دنگ نقوش هندسی شکسته و نیز نقش حیوانات درزمینه‌ی آن است. حفظ و نگهداری آن دوری از آتش، عدم صدمه به تاروپود و شستشوی آن در آب روان است.

آشنایی با هنر تاچه‌بافی

تاچه برای نگهداری حبوبات غلات و آرد گندم مورد استفاده قرار می‌گیرد. تاچه‌بافی یکی از شاخه‌های بافته‌های داری و زیراندازهای ایران و رشته‌ی بومی استان چهارمحا‌ل‌وبختیاري است. تاچه دست‌بافته‌ای كیسه‌مانند با تکنیک گلیم‌باف است که در برخی از نقاط استان چهارمحا‌ل‌وبختیاري براي نگه‌داري و جابه‌جایی حبوبات، غلات و آرد گندم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دست‌بافته توسط عشایر ترک قشقایی در منطقه‌ی چهارمحال تولید می‌شود و نام تاچه نیز برگرفته از تایچا به‌معنی گونی کوچک است. استان‌ چهارمحا‌ل‌ و بختیاري مهم‌ترین مرکز تاچه‌بافی در ایران است. تاچه با طرح‌ها و رنگ‌های گوناگون بافته می شود . مواد اولیه‌ی تاچه‌بافی نخ پشمی برای پود ، نخ پنبه برای تار (چله) و رنگدانه است.  ابزارهای تاچه‌بافی دار گلیم‌بافی، دفتین و تیغ است.

چیخ صنایع دستی استان کرمانشاه

یخ در واقع همان حصارهای داخل سیاه چادر یا داوار می باشد که از بافت نی و نخ به دست می آید . وقتی سیاه چادر را بر پا می کنند فضای داخل آن را به وسیله چیخ می آرایند . اگر چیخ را برای جدا کردن مهمانسرا در چادر استفاده کنند ، ظرافت در بافت و بکار بردن نخهای رنگی متنوع ، بیشتر رعایت می شود . بافت چیخ در زندگی عشایری توسط زنان انجام می شود ، به این صورت که ابتدا مقداری نی توسط زنان و دختران جمع آوری می شود ، سپس تعدادی سنگ به منظور پیچیدن تار و پود به دور چیخ ، مهیا شده و بافت چیخ توسط کسی که در این کار تبحر دارد ، به کمک دیگران آغاز می گردد . این کار نیاز به صبر و ظرافت و دقت دارد تا نظم در کنار ذوق و سلیقه قرار گرفته و نتیجه ای دلنشین پدید آید . از چیخ برای حصار کشی در اطراف داوار و فضاهای داخلی آن و حتی به عنوان حصاری جهت نگهداری حیوانات و احشام استفاده می شود .