واژه «مینیاتور» مخفف شده کلمه فرانسوی «مینی موم ناتورال» (Minimum Natural) و به معنی طبیعت کوچک و ظریف است. اصطلاحی است برای توصیف نقاشی های عمدتا تک چهره در اندازه های بسیار کوچک ولی در اصل به هنر مصور سازی و تذهیب کتب خطی اطلاق می شد. این واژه در نیمه اول قرن اخیر و حدودا از دوره قاجاریان وارد زبان فارسی شده ، اصولا به هر نوع پدیده هنری ظریف (به هر شیوه ای که ساخته شده باشد) اطلاق می شود و در ایران ، برای شناسایی نوعی نقاشی که دارای سابقه و قدمتی بسیار طولانی است به کار می رود. اطلاق واژه مینیاتور به نگارگری قدیم ایرانی نارسا و گمراه کننده است.
نبض مینیاتور سازی ایران در اصفهان می تپد و هنرمندان برجسته این رشته ، مهارت و کارآیی خود را در رابطه با ارزش های منبعث از انقلاب اسلامی ، صرف تجسم بخشیدن به نمادهایی روشن و صریح از اسلام ، انقلاب ، زندگی مردم ، سنت های سالم و ادبیات انسانی این مرز و بوم می کنند و ظرافت ، وسعت طرح ، گوناگونی نقش و تنوع رنگی که در کارهای آنان به چشم می خورد ، بیشتر از آنجا ناشی می شود که هر کدامشان به سهم خود ، پیوسته در فکر اعتلای هنر ارزشمندشان هستند. زیربنای مینیاتور ، طراحی است و قدرت قلم طراح در انتقال مفاهیم ذهنی بر روی کاغذ می تواند نقش مؤثری در بافت اثر و ارزش های آن داشته باشد. ابزار و وسائلی که مورد لزوم یک هنرمند مینیاتور ساز است در مقایسه با سایر هنرهای ایرانی مانند خاتم سازی و قلمزنی و منبت کاری و … بسیار محدود است.
ابزار یک مینیاتوریست عبارتند از :
قلم مو : در قدیم هنرمندان برای ساخت قلم مو از دم نرم سنجاب استفاده می کردند.
بوم مینیاتور : که عبارت است از تخته، کاغذ، مقوا، فیبر، عاج، استخوان و…
روغن : که برای محافظت اثر از آن استفاده می کنند.
رنگ : که بیشتر مینیاتور سازان از رنگ های دست ساز خود استفاده می کرده اند.
